Aylık Ücret (Maktu) Esasına Göre Ücret Uygulamaları: İşveren ve Çalışanlar İçin Rehber

Çalışan ücretlerinin nasıl hesaplandığı hem işverenler hem de çalışanlar açısından zaman zaman kafa karıştırıcı olabiliyor. Özellikle aylık ücretli (maktu ücretli) ve yevmiye/saatlik ücretli çalışanlar arasındaki farklar uygulamada sıkça tartışma konusudur.

Aylık ücret (maktu) esasına göre çalışanların ücret ödemeleri, ayın kaç gün olduğuna bakılmaksızın sabit olarak 30 gün üzerinden yapılmalıdır.

Bu kapsamda hasta, izinli veya sair sebeplerle mazeretli olduğu hallerde dahi ilgili personelin baz ücretinden herhangi bir kesinti yapılmamalıdır.

Yevmiye/saatlik ücret, esasına göre çalışanların ücret ödemeleri çalıştığı saat veya gün kadar ödeme yapılır. Hafta sonu ve genel tatil ödemeleri sözleşme kapsamında değerlendirilir.

Olması Gereken Uygulama;

Aylık Ücret – Yevmiye/Saatlik Ücret Uygulama Farkı

       ♦ Yevmiye/Saatlik Ücret (Genelde Mavi Yakada Kullanılır): Ay 31 gün çektiğinde 31 günlük, 30 gün çektiğinde 30 günlük, 28 gün çektiğinde 28 günlük ödeme yapılır. İşe gelmediği raporlu ve izinli olduğu günlerin- saatlerin ücreti ödenmez.

      ♦ Aylık Ücretli (Genelde Beyaz Yakada Kullanılır): Ayın kaç gün çektiğine bakılmaksızın (28-29-31 günlerde dahil) her ay 30 günlük ücret ödenir.

• Aylık ücretlilerin hasta, izinli veya sair sebeplerle mazeretli olduğu günlerinin ücretleri tam ödenir; Hastalık nedeni ile çalışılmayan günlerde Sosyal Sigortalar Kurumu tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneği aylık ücretli işçilerin ücretlerinden mahsup edilir.

Uygulamada Karşılaşılan Durumlar ve Öneriler

a) Emekli Personel

Emekliler SGK’dan geçici iş göremezlik ödeneği alamazlar. Aylık ücretli sözleşme gereği, emekli çalışanların da ücreti tam olarak ödenmek zorundadır. Uzun süreli raporlar işverenlerimizi zorlamaktadır.

b) Ücretsiz İzinler

• Mevzuatta ücretsiz izin yalnızca iki durumda düzenlenmiştir:
  1. Yıllık izin, yol izni (4 gün)
  2. Kadın çalışanların doğum sonrası ücretsiz izni

Yasada yukarıdaki sayılan izinler dışında herhangi bir ücretsiz izinden bahsedilmediğin uygulamada zorluklar yaşanmaktadır.

 c) İşe Geç Gelme / İşten Erken Çıkma

• Çok özel ücretsiz izin talebi olmadığı sürece aylık ücretli çalışanların maaşlarından kesinti yapılmaz. Bu nedenle işe geç gelmelerde veya geç çıkmalarda aylık ücretten kesinti yapılamaz.

İlgili İş Kanunu maddesini aşağıdaki gibidir.

Geçici iş göremezlik

Madde 48 – İşçilere geçici iş göremezlik ödeneği verilmesi gerektiği zamanlarda geçici iş göremezlik süresine rastlayan ulusal bayram, genel tatil ve hafta tatilleri, ödeme yapılan kurum veya sandıklar tarafından geçici iş göremezlik ölçüsü üzerinden ödenir.

Hastalık nedeni ile çalışılmayan günlerde Sosyal Sigortalar Kurumu tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneği aylık ücretli işçilerin ücretlerinden mahsup edilir.

Ücret şekillerine göre tatil ücreti

Madde 49 – İşçinin tatil günü ücreti çalıştığı günlere göre bir güne düşen ücretidir.

Parça başına, akort, götürü veya yüzde usulü ile çalışan işçilerin tatil günü ücreti, ödeme döneminde kazandığı ücretin aynı süre içinde çalıştığı günlere bölünmesi suretiyle hesaplanır.

Saat ücreti ile çalışan işçilerin tatil günü ücreti saat ücretinin yedi buçuk katıdır.

Hasta, izinli veya sair sebeplerle mazeretli olduğu hallerde dahi aylığı tam olarak ödenen aylık ücretli işçilere 46, 47 ve 48 inci maddenin birinci fıkrası hükümleri uygulanmaz. Ancak bunlardan ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışanlara ayrıca çalıştığı her gün için bir günlük ücreti ödenir.